Hiện nay, thời tiết đang chuyển
sang giao mùa, độ ẩm không khí cao và môi trường ô nhiễm tạo điều kiện
thuận lợi để các loại virus, vi khuẩn gây bệnh phát triển mạnh. Để chủ
động trong công tác phòng chống dịch bệnh (đặc biệt là bệnh sốt xuất
huyết và virus Zika), đảm bảo an toàn sức khoẻ sinh viên cần nắm những
nội dung sau:
1.Bệnh do vi-rút Zika và những dấu hiệu nhận biết
Vi-rút Zika
tồn tại chủ yếu ở châu Phi và đã xuất hiện một số vùng dịch nhỏ và rải
rác ở các nước châu Á. Năm 2007, thế giới ghi nhận trận đại dịch do
vi-rút Zika gây ra tại đảo Yap thuộc Micronesia, một quốc gia nằm ở Thái
Bình Dương với 70% dân số nhiễm vi-rút. Một số trường hợp mắc bệnh do
vi-rút Zika gây ra đã được ghi nhận tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Điều này đang làm dấy lên lo ngại về khả năng bùng phát thành dịch trên
phạm vi toàn cầu.
Tại Việt Nam cũng đã có một số trường
hợp ghi nhận nhiễm virus Zika. Nguyên nhân là do muỗi Aedes, loại muỗi
truyền vi-rút Zika khá phổ biến tại các nước Châu Á. Bên cạnh đó, sự
giao lưu du lịch, lao động, thương mại thường xuyên với lượng người xuất
nhập cảnh cao làm tăng khả năng lây nhiễm vi-rút nguy hiểm này.
Bệnh do virus Zika là bệnh
truyền nhiễm cấp tính chủ yếu do muỗi Aedes truyền. Ngoài ra bệnh có thể
lây truyền qua đường tình dục, đường máu và từ mẹ sang con. Người bệnh có những biểu hiện như:
– Sốt nhẹ 37,8 – 38,5 oC, mệt mỏi, mọc ban rát sẩn trên da, đau các khớp nhỏ ở bàn tay và bàn chân.
– Viêm xung huyết kết mạc, đau cơ, nhức đầu, đau hố mắt và suy nhược.
– Một số ít bệnh nhân có thể có đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy.
– Thời gian ủ bệnh từ 3-12 ngày.
Tổ chức Y tế thế giới đã khẳng
định tình hình dịch bệnh do virus Zika hiện nay là sự kiện y tế công
cộng khẩn cấp gây quan ngại quốc tế do có sự quan ngại về mối liên quan
giữa nhiễm virus Zika và các trường hợp mắc chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh
và hội chứng viêm đa rễ dây thần kinh.
2.Phân biệt bệnh do vi-rút Zika và sốt xuất huyết, sốt siêu vi
– Cách thức lây truyền: Vi-rút
Zika lây truyền cho người chủ yếu qua vết cắn của muỗi Aedes mang
vi-rút. Đây cũng chính là loại muỗi trung gian truyền bệnh sốt xuất
huyết và sốt siêu vi. Tuy nhiên, sốt xuất huyết không
lây qua tiếp xúc trực tiếp, trong khi sốt siêu vi có thể lây qua dịch
tiết nước bọt, dịch nhầy ở mũi… Đặc biệt, vi-rút Zika còn có khả năng
lây truyền qua đường tình dục và đường máu. Tuy nhiên, đây là những
phương thức lây truyền không phổ biến.
– Đối tượng dễ mắc bệnh: Trẻ
em từ 3 đến 10 tuổi là đối tượng dễ mắc sốt xuất huyết và sốt siêu vi
nhất. Đối với vi-rút Zika, bất kì ai sống trong vùng có muỗi Aedes và
từng ghi nhận trường hợp mắc bệnh đều có thể bị lây nhiễm.
– Triệu chứng: Các bệnh nhân mắc bệnh do vi-rút Zika,
sốt xuất huyết, sốt siêu vi thường có triệu chứng tương tự nhau nên dễ
gây nhầm lẫn. Bệnh nhân mắc vi-rút Zika thường có biểu hiện sốt, nổi
mẩn, đau cơ, nhức đầu, đau mắt. Bệnh nhân sốt xuất huyết thường sốt cao
hơn cũng như đau nhức cơ nhiều hơn, đặc biệt là có biểu hiện xuất huyết
(xuất huyết dưới da, chảy máu mũi). Trong khi đó, nếu bị sốt siêu vi,
bệnh nhân thường sốt rất cao (38-39oC, thậm chí là 40-41oC)
và sốt từng cơn, nổi hạch, viêm mắt, đỏ mắt. Hiện nay, xét nghiệm máu
là phương pháp duy nhất có thể xác định chính xác đó là bệnh do vi-rút
Zika hay sốt xuất huyết.
– Độ nguy hiểm: Nếu
sốt xuất huyết thường khá nguy hiểm, có thể gây nên biến chứng nặng dẫn
đến tử vong thì sốt siêu vi và sốt do vi-rút Zika ít lo ngại hơn. Thông
thường, sốt siêu vi sẽ tự khỏi trong vòng 3-7 ngày và người mắc bệnh do
vi-rút Zika cũng có khả năng hồi phục hoàn toàn. Mặc dù chưa ghi nhận
trường hợp tử vong nào, vi-rút Zika lại được cho là ảnh hưởng đến phụ nữ
mang thai và có liên quan đến hội chứng não nhỏ ở thai nhi.